Góry Świętokrzyskie to najwyższa część Wyżyny Małopolskiej, ciągnnie się równoleżnikowo na północ od Karpat. W przybliżeniu morfologiczną granicę Gór Świętokrzyskich wytyczają linie: od północy Opatów, Starachowice, Skarżysko, Drzewica, od zachodu Drzewica, Końskie – Przedbórz, od południa Przedbórz – Małogoszcz – Szydłów, a od wschodu Szydłów, Bogoria, Opatów. Góry te wyróżniają się charakterystycznymi ciągami równoległych pasm i grzbietów ze stromymi zboczami, oddzielonych od siebie szerokimi i podłużnymi dolinami o płaskim dnie. Najwyższe wzniesienia znajdują się w ich centralnej części w tzw. Paśmie Głównym, które tworzą zbudowane ze skał kambryjskich pasma: Masłowskie, Klonówka 473 m, Łysogórskie, Łysica 612 m i Jeleniowskie Szczytniak. Po obu stronach Pasma Głównego ciągną się obniżenia. Od północy są to Doliny Dębniańska i Wilkowska, ograniczone z drugiej strony Pasem Klonowskim. W obniżeniach tego pasma natomiast wyłania się, oddzielone Doliną Bodzentyńską, Pasmo Sieradowickie. W kierunku południowym za Doliną Kielecko-łagowską, rozciąga się ciąg wzniesień podzielony na mniejsze jednostki morfologiczne. Są to pasma: Wygiełzowskie, Orłowińskie, Cisowskie, Daleszyckie, Posłowicko-Dyminskie i Zgórskie. Góry Świętokrzyskie są to góry stare, ale odmłodzone. Stare, jedne z najstarszych w Polsce, jeśli brać pod uwagę wiek skał, z których są zbudowane. Widoczne są tutaj osady wszystkich okresów geologicznych od kambru do czwartorzędu. Najsilniej Góry Świętokrzyskie ukształtowały ruchy hercyńskie, których wynikiem są główne rysy tektoniczne ( przebieg pasm i dolin) tej jednostki geologicznej. Jednak dzisiejsza rzeźba jest stosunkowo młoda, powstała bowiem w trzeciorzędzie w czasie orogenezy alpejskiej (przełom kredy i trzeciorzędu). Góry Świętokrzyskie pod względem pokrywającej je szaty roślinnej należą do dwóch okręgów geobotanicznych, Łysogórskiego i Chęcińskiego wchodzących w skład Krainy Świętokrzyskiej.Nazwa gór pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w klasztorze na Łyścu. Wzniesienia Gór Świętokrzyskich zaczynają się pod Jóźwikowem k. Łopuszna, a kończą w okolicy Gołoszyc k. Opatowa. W ujęciu geologicznym są jeszcze rozleglejsze, bo od Odrzywołu na północnym zachodzie do Gór Pieprzowych k. Sandomierza, a później niewidoczne, pod powierzchnią ziemi, ciągną się aż pod Roztocze Lwowskie. Góry Świętokrzyskie stanowią najwyższą część Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej i należą do najstarszych w Europie. Wypiętrzone zostały podczas kaledońskich  i hercyńskich  ruchów górotwórczych. Zbudowane są w znacznej części ze skał osadowych, powstałych w wyniku kilkukrotnego zalewania tego terenu przez morze.